Bạn có bao giờ thắc mắc những ký hiệu ngoằn ngoèo đầu khuông nhạc có ý nghĩa gì chưa? Đó chính là thế giới của khóa nhạc - những "chiếc chìa khóa" dẫn lối bạn đến với những giai điệu du dương. Cùng Sunny Days khám phá chi tiết và giải mã câu hỏi khóa nhạc là gì? Các loại khóa nhạc phổ biến trong âm nhạc nhé!

Khóa nhạc là gì?

Khoá nhạc trong tiếng Pháp có nghĩa là “CLEF” - “chìa khóa”. Đây là một loại ký hiệu được các nhạc sĩ sử dụng để biểu diễn cao độ của các nốt nhạc và tham chiếu để suy ra vị trí các nốt trên các khe và dòng của khuôn nhạc.

Nếu khuông nhạc như một ngôi nhà thì khóa nhạc chính là cánh cửa dẫn bạn vào ngôi nhà đó. Khóa nhạc là ký hiệu được đặt ở đầu khuông nhạc, có vai trò quan trọng trong việc xác định cao độ của các nốt nhạc. Nhờ có khóa nhạc, người học piano có thể biết được vị trí chính xác của nốt Đô trên khuông nhạc, từ đó xác định vị trí của các nốt khác.

Khoá nhạc là gì? Các loại khoá nhạc trong âm nhạc

Có bao nhiêu loại khóa nhạc?

Trong hệ thống ký hiệu âm nhạc hiện nay, có ba loại khóa nhạc phổ biến bao gồm: F (khóa Fa), C (khóa Đô) và G (khóa Sol). Mỗi loại gắn khóa với nốt nhạc tham chiếu riêng.

Khóa Sol G (Treble Clef)

Khóa Sol là khóa nhạc phổ biến nhất ngày nay, thường được sử dụng cho các nhạc cụ có âm vực cao như violin, kèn clarinet, sáo,... Khóa nhạc Sol được đặt tại dòng kẻ số 2 từ dưới đếm lên của khuông nhạc. Đối với piano, khóa Sol biểu thị các nốt cao độ tăng dần lên quãng tám dành cho tay phải. 

Khóa Fa – (F clef)

Khóa Fa (F-clef) có hình giống chữ F cách điệu, được đặt tại dòng kẻ thứ tư từ dưới đếm lên của khuông nhạc. Khóa nhạc Fa thường được sử dụng cho các nhạc cụ có âm vực trầm như piano, cello, double bass,... Trái ngược với khóa Sol, khóa Fa biểu thị các nốt trầm hoặc phần bè thấp của bản nhạc khi chơi piano với tay trái.

Khóa Đô – C (Alto Clef)

Khóa Đô Alto được đặt ở dòng kẻ thứ ba của khuông nhạc. Thông thường khóa Đô thường được sử dụng cho các nhạc cụ có âm vực cao như violin. Đối với piano, khóa Đô Alto gần như không được dùng tới. Nếu khóa Đô ở dòng kẻ thứ tư thì đây là khóa nhạc dùng cho các nhạc cụ như cello, euphonium, contrabass và trombone. 

Phân loại khoá nhạc phổ biến

Hướng dẫn cách đọc khóa Sol và khóa Fa

Khóa Sol (G clef)

1. Bước 1: Nhớ vị trí nốt Sol (G) nằm trên khe thứ hai.
2. Bước 2: Xác định các nốt khác dựa trên vị trí của nốt Sol và các quy tắc về quãng âm.

• Quãng âm: Khoảng cách giữa hai nốt nhạc. Có hai loại quãng âm chính: quãng trưởng (khoảng cách 2 bán âm) và quãng thứ (khoảng cách 1 bán âm).
• Quy tắc:
  • Các nốt nằm trên các khe (từ dưới lên trên) lần lượt là Mi, Fa, Sol, La, Si, Đô, Rê.
  • Các nốt nằm trên các kẻ (từ dưới lên trên) lần lượt là Fa, Sol, La, Si, Đô, Rê, Mi.
• Ví dụ:
  • Nốt Sol (G) nằm trên khe thứ hai.
  • Nốt Fa (F) nằm trên khe thứ nhất (cách nốt Sol một quãng tứ (4 bán âm)).
  • Nốt Mi (E) nằm trên kẻ thứ hai (cách nốt Sol một quãng trưởng).
  • Nốt Rê (D) nằm trên khe thứ ba (cách nốt Sol một quãng năm (6 bán âm)).

Đặc điểm khoá Sol

Khóa Fa (F clef)

• Bước 1: Xác định loại khóa Fa (trầm hay trung) dựa trên vị trí của đuôi khóa nhạc.
• Bước 2: Nhớ vị trí nốt Fa (F) nằm trên khe tương ứng với đuôi khóa.
  • Khóa Fa trầm: Nốt Fa nằm trên khe thứ tư.
  • Khóa Fa trung: Nốt Fa nằm trên khe thứ ba.
• Bước 3: Xác định các nốt khác dựa trên vị trí của nốt Fa và các quy tắc về quãng âm.
• Quy tắc:
  • Các nốt nằm trên các khe (từ dưới lên trên) lần lượt là Mi, Fa, Sol, La, Si, Đô, Rê.
  • Các nốt nằm trên các kẻ (từ dưới lên trên) lần lượt là Fa, Sol, La, Si, Đô, Rê, Mi.

Bài viết trên, Sunny Days đã giải đáp thành công câu hỏi "Khóa nhạc là gì" cho bạn. Đồng thời cung cấp cho bạn kiến thức chi tiết về ba loại khóa nhạc phổ biến gồm: khóa Sol (G clef), khóa Fa (F clef) và khóa Đô (C clef). Hiểu rõ về các loại khóa nhạc sẽ giúp bạn đọc nhạc hiệu quả hơn do đó đừng quên luyện tập đọc nhạc thường xuyên để ghi nhớ vị trí của các khóa nhạc và nốt nhạc. Hãy tham gia các khóa học nhạc lý hoặc piano để được hướng dẫn chi tiết về cách đọc nhạc và sử dụng các loại khóa nhạc bạn nhé. Chúc bạn thành công trên hành trình chinh phục âm nhạc! Đừng quên tham khảo thêm nhiều bí quyết luyện đàn piano hơn nữa tại đây nhé.

Sunny Days với mô hình và trải nghiệm Piano hoàn toàn mới đến với mọi người, không giới hạn về tuổi tác, khả năng, sở thích và tài chính, nhằm giải quyết mọi rào cản của khách hàng trong việc tiếp cận bộ môn nghệ thuật này. Cùng Sunny Days nâng cao sức khỏe tinh thần, tạo nên một “cuộc sống ý nghĩa” toàn diện nhé. Để được hỗ trợ tư vấn và giải đáp thắc mắc, vui lòng liên hệ Hotline 1800.646.821 hoặc để lại thông tin đăng ký học thử miễn phí tại Form sau.